ឣ្នកព្រះភិរម្យភាសា ឣ៊ូ ហៅ ង៉ុយ
បទពាក្យ ៧
(១) ខ្ញុំសូមបង្គំព្រះសម្មា សម្ពុទ្ធណាៗក្នុងត្រៃភព ចម្រើនកម្មដ្ឋានក្រោមពោធិ៍ម្លប់ ខ្ញុំសូមគោរពនមស្ការ ។ ព្រះចមចក្រពិននរិន្ទឫទ្ធិ ជាម្ចាស់ជីវិតលើសិរសា សូមថ្វាយបង្គំព្រះករុណា សូមទ្រង់មេត្ដាប្រោសប្រណី ។ ឱនកាយថ្វាយបង្គំប្រណម្យនឹក សូមក្រើនរំឭករាស្រ្ដប្រុសស្រី ធ្លាប់ជ្រកទីពឹងព្រះបារមី ឱ្យរៀនបាលីទៅបរលោក ។ សរណគមន៍បីឱ្យប្រតិបត្ដិ កម្ចាយកម្ចាត់ក្ដីទុក្ខសោក រូបយើងសព្វថ្ងៃថ្លៃមិនថោក បានមកភពភាន់ទាន់សាសនា ។
(៥) ផ្លូវប្រេតនរកទៅញឹកញយ គួរកុំបណ្ដោយតាមតណ្ហា គួរគិតសង្ខេបឃាត់សង្ខារ សង្ឃឹមព្រះសិអារ្យនឹងមកត្រាស់ ។ ជម្ពូទ្វីបនេះធំបំផុត មួយម៉ឺនយោជន៍គត់ដំណែលព្រះ សត្វស្លាប់តាមកម្មមិនចាំចាស់ អាយុខ្លីណាស់ក្រាស់កុសល ។ រូបំ អនិច្ចំ អនត្ដា កើតរូបកាលណាកម្មតាមដល់ តាមដានដរាបបាបឱ្យផល បាបខ្លះសេសសល់ពីនរក ។ ខ្លះមកអំពីប្រេតតិរច្ឆាន ខ្លះមកពីស្ថានសួគ៌សោយសុខ វេរាតាមរកបានឃើញមុខ ចុះមករងទុក្ខទទួលកម្ម ។ អ្នកធ្លាក់ទៅរងនរកប្រេត ដើមហេតុពីព្រោះដាច់សីល៥ ទឹកក្ដៅខ្ទះដែកទៅដេកត្រាំ រាប់លានកោដិឆ្នាំទម្រាំរួច ។
(១០) មកកើតជាមនុស្សស្ថានកណ្ដាល មិនរាងមិនចាលដល់តិចតួច ប្រពន្ធកូនគេនៅតែលួច សត្វធំសត្វតូចរឹតសម្លាប់ ។ ស្រារឹតតែផឹកឱ្យស្រវឹង គុណទោសមិនដឹងប្រឹងចាក់កាប់ ស្រេកឃ្លានបំពានធ្វើលើច្បាប់ មិនស្ដាប់ពុទ្ធដីកាព្រះអង្គផ្ដាំ ។ ពិតមែនជាមិនឮព្រះឱស្ឋ ព្រះសង្ឃទ្រង់ប្រោសឱ្យសីស៥ ទទួលរំពេចភ្លេចមិនចាំ ប្រព្រឹត្ដសាងកម្មមិនព្រមលែង ។ កើតមកពូជពង្សពេញជាមនុស្ស សេចក្ដីត្រូវខុសចាំជាក់ស្ដែង សម្លាប់រូបសត្វឥតគិតក្រែង បំពេញរូបឯងឱ្យធំធាត់ ។ សម្លាប់មិនថាសត្វឈ្មោលញី យកសាច់មកស៊ីឱ្យឆ្ងាញ់មាត់ ទទួលសីលភ្លើធ្វើឱ្យភ្លាត់ លក់សត្វឱ្យព្រាត់មេព្រាត់កូន ។
(១៥) ព្រាត់គូកម្សត់វដ្ដសង្សារ ដូចលក់ជីតាលក់ជីដូន ពុំនោះលក់បងបំបែកប្អូន ងងឹតឈឹងសូន្យមើលមិនយល់ ។ ខ្លះទៅនរកមិនទាន់មក ខ្លះឃ្លាតទៅជ្រកពួកអសុរ ជវ័នសង្ខារលុបវិលវល់ អំពល់តែកើតស្លាប់កើតស្លាប់ ។ កម្មកិតតាមខ្លួនមិនដែលឃ្លាត គ្រប់ប្រាំរយជាតិមិនដែលឆាប់ សត្វជ្រូកមាន់ទាគេចាក់កាប់ សម្រាប់គេស៊ីជាអាហារ ។ សត្វគោក្របីដំរីសេះ គេជិះគេទឹមជាធម្មតា គេកាប់លក់សាច់ផ្ដាច់សង្សារ រកចិត្ដមេត្ដាករុណាគ្មាន ។ រូបខន្ធរលត់រលាយទៅ សល់នៅសង្ខារនិងវិញ្ញាណ វេទនាសញ្ញានឹកស្រេកឃ្លាន សន្និដ្ឋានថាដូចអ្នកមានគុណ ។
(២០) សត្វញីសត្វឈ្មោលអន្ទោលទុក្ខ អាពុកឬម្ដាយពីជាតិមុន ជាតិមកពីរងទោសទុក្ខធ្ងន់ ក្រែងស៊ុនទៅលើសាច់ញាតិឯង ។ ជ្រូកគោក្របីនៅតូចស្ទាវ គេក្រៀកវះគ្រៀវឃើញស្ដែងៗ បើគិតឱ្យសព្វគ្រប់កន្លែង ចួនក្រែងជាតិមនុស្សមកជាសត្វ ។ អ្នកពឹងនិងអ្នកធ្វើដៃដល់ ចៅក្រមអកុសលជំនុំកាត់ បញ្ជីទាំងពីរឈ្មោះមិនបាត់ គេចាត់ធ្វើទោសទាំងអស់គ្នា ។ មិនមានអ្នកណាធ្ងន់ណាស្រាល យមបាលវះគ្រៀវគ្រប់វេលា មានលោកយមរាជរាជសភា ជំនុំគិតគ្នាមើលបញ្ជី ។ បញ្ជូនអ្នកធ្វើចុះនរក ជំនុំឃុំទុកអ្នកទិញស៊ី ទិញសត្វស្លាប់រស់ទោះឈ្មោលញី ទាំងពីរចំណែកចំណាំមុខ ។
(២៥) អ្នកមួយទិញស៊ីមិនរួចខ្លួន ត្រឹមឯត្រីអូនយួនដូរលក់ អណ្ដែងក្រាញ់ឆ្ដោដៀបរ៉ស់ផ្ទក់ ចង់ទិញស្ងោរជ្រក់ទៅតថ្លៃ ។ ឃើញច្បាស់ជារស់មិនទាន់ងាប់ អង្គុយបង្គាប់ឱ្យយួនវ៉ៃ រកខ្យល់ច្រឡោតដោតញ័រដៃ ឃើញក្ស័យស្រាប់ៗមិនទិញយក ។ អានេះបន្ធូរលែងមិនបាន ត្រូវច្រំធាក់ច្រានឱ្យជ្រុលជ្រក ទម្លាក់ឱ្យជ្រៅរងទុក្ខសោក លៃលកអ្នកទោសរឿងអ្នកទិញ ។ អ្នកទៅឃើញត្រីនៅបម្រះ វេទនាចិត្ដណាស់ប្រាសដើរចេញ អ្នកនេះត្រូវលែងឱ្យទៅវិញ មានសែហ្វលិញគិញក្នុងនរក ។ ឱ្យជូនខ្លាចក្រែងវង្វេងផ្លូវ ត្រូវមើលខុសត្រូវគ្រប់ភូមិស្រុក បើកក្រាំងសៀវភៅកត់ឈ្មោះទុក បញ្ជីពីរមុខបាបនិងបុណ្យ ។
(៣០) ប្រគល់យមរាជយមបាល ដាក់ស្រាលដោយស្រាលធ្ងន់ដោយធ្ងន់ អ្នកសាងមគ្គផលស្គាល់ទោសគុណ ទៅសោយសុខមុនតាមទុនទាន ។ អ្នកសាងធុនទាបភាពអកុសល មិនចង់បានផលសួគ៌និព្វាន ប្រព្រឹត្ដអាក្រក់រកល្អគ្មាន មិនហ៊ានកាន់សីលថាខ្លាចដាច់ ។ មិច្ឆាទិដ្ឋិចូលពេញទី បញ្ជីសម្រាំងតាំងសម្រេច ចុះវង្សអាជីវកភ្លក្សស៊ីអាចម៍ ព្រោះពោលបង្កាច់ព្រះពុទ្ធដីកា ។ វចីទុច្ចរិតមានគ្រប់យ៉ាង ទានសីលមិនសាងអាងផឹកស្រា ឮលោកសម្ដែងធម៌ទេសនា ពីរោះពិស្ដារមិនដឹងស្ដាប់ ។ អស់យើងគួរស្ដាយជាតិកំណើត សំណាងមកកើតក្នុងភទ្ទកប្ប អាគារវិន័យព្រះប្រញប្ដ ជាឫសគល់ច្បាប់គួររក្សា ។
(៣៥) សីលប្រាំចងចាំឱ្យប្រាកដ កុសលកម្មបថដប់ប្រការ កុំឈ្លោះប្រកែកពីធម៌អាថ៌ ប្រកាន់សាសនាឱ្យប្រាកដ ។ កើតមកជាមនុស្សមានសខ្មៅ មានប្រាជ្ញមានខ្លៅមានក្រខ្សត់ មានខ្លាំងមានខ្សោយដោយបែបបទ សន្មតថាល្អក៏មិនបាន ។ ជម្ពូទ្វីបនេះមនុស្សកម្មក្រាស់ ព្រះពុទ្ធតែងត្រាស់មិនដែលខាន ហេតុនេះមហាជនទាំងប៉ុន្មាន សម្រាកសម្រាន្ដសម្រួលចិត្ដ ។ បំណាច់សម្ដេចព្រះទ្រង់ញាណ កាលហៀបនិព្វានមានកម្រិត ផ្ដាំមហាអានន្ទឱ្យអាណិត អនុជអ្នកប្រិតប្រោសសត្វផង ។ សត្វផុងទៅក្នុងជ្រោះជ្រាំជ្រៅ តថាគតនៅនាំចម្លង ដាក់ដល់និព្វានអស់ហ្មត់ហ្មង រួចពីចំណងវដ្ដសង្សារ ។
(៤០) នៅសល់សង្ស័យសត្វខាងក្រោយ នន្ទអើយទុកឱ្យព្រះសិអារ្យ អាណិតសត្វណាស់ណាអ្នកណា តថាគតជិតនិព្វានហើយ ។ ព្រះឱស្ឋព្រះអង្គល្មមស្រណោះ សប្បុរសទាំងអស់កុំកន្ដើយ ប្រះខ្នងដេកលើកន្ទេលខ្នើយ កុំស្ងៀមមាត់ឡើយរំឭកគុណ ។ ខ្លួនខ្ញុំកំណើតរាស្រ្ដអ្នកស្រែ ខូចខិលខ្ជិលដែរពីកាលមុន កាលមោហ៍បាំងបិទងងឹតស៊ុន ធ្វើបាបនិងបុណ្យទម្ងន់ស្មើ ។ មិនស្មោះតែរួចចតុរាបាយ អស់លោកទាំងឡាយកុំសរសើរ ខ្ញុំជូនដំណឹងតាមដំណើរ ព្រោះខ្ញុំគ្រាន់បើជាងអ្នកល្ងង់ ។ ជាតិក្រោយកុំឱ្យខ្ញុំល្ងីល្ងើ ជាតិនេះចាស់ស្ទើរខ្ញុំប្រឹងស្ទង់ ប្រឹងស្ទុះឱ្យរួចពីអន្លង់ ភ័យភិតខ្លាចផុងទៅក្នុងភក់ ។
(៤៥) ក្នុងភពសង្សារខ្ញុំសង្ស័យ សព្វថ្ងៃខ្ញុំភ័យខ្លាចនរក ម្យ៉ាងទៀតខ្ពើមជាតិអាជីវក ជាតិល្មោភហូបលាមកព្រោះរមិលគុណ ។ ច្រើនល្មើសបន្ទូលបន្ទោសព្រះ ខ្ញុំភ័យខ្ញុំណាស់ក្រែងខ្ញុំស៊ុន ខ្ញុំសូមស្មាលាទោសពីមុន សូមបុណ្យជួយបាំងបាបឱ្យបាត់ ។ ឱ្យបានទាន់តួព្រះសិអារ្យ ឱ្យបែកប្រាជ្ញាឆ្លាតបរមត្ថ ព្រះអង្គទេសនាទ្រង់ប្រោសសត្វ សូមលុះអរហត្ដដូចបំណង ។ បំណាច់ខ្ញុំផ្សាយច្បាប់រំឭក អស់លោកជួយនឹកសច្ចាផ្សង ធ្វើបុណ្យចែកផលដល់ខ្ញុំផង នឹកឈ្មោះម្ដងៗដូចធម្មតា ។ សប្បុរសប្រុសស្រីគប្បីស្ដាប់ ឈ្មោះច្បាប់កន្លងព្រះឱង្ការ ឱកាសឱ្យគិតប្រិតប្រាថ្នា ទាន់ព្រះសិអារ្យទាំងប្រុសស្រី ។
(៥០) កុំរៀនព្រហើនប្រហែសធ្វេស កើតក្នុងប្រទេសរាជបុរី ឱ្យមានបារម្ភភ្ញាក់ស្មារតី សីលប្រាំប្រាំបីខំសិក្សា ។ ជាតិមនុស្សជាន់ខ្ពស់ពីបុរាណ គេបានចួបជាក់ឃើញភក្រ្តា បានត្រងរងត្រាប់ព្រះពុទ្ធដីកា បានលុះសោតាអរហត្ដហោះ ។ យើងទាន់តែត្រឹមពាក្យបណ្ដាំ បណ្ដូលសីលប្រាំជាកេរ្ដិ៍កោះ កិច្ចការកងកម្មចាំមិនអស់ របស់ឫសគល់គួររក្សា ។ នេះចប់ចំណែកខាងបាសក កុំធ្វើអាក្រក់រាល់រូបបា រំពឹងក្រែងចូលព្រះសិអារ្យ នមស្ការគោរពរំឭកគុណ ។ ព្រះចមចក្រពង្សមុនីនាថ កំពូលផុតជាតិជាងមហាជន ទ្រង់សោយសម្បត្ដិសម្បើមបុណ្យ សម្បូណ៌លើសលន់លុបលោកា ។
(៥៥) លោកិយដឹងហើយគួរកោតខ្លាច ទ្រង់មានអំណាចព្រះចេស្ដា គួរស្ដាប់ព្រះរាជឱង្ការ បន្ទូលត្រួតត្រាគួរត្រងត្រាប់ ។ ព្រះទ័យទ្រង់ត្រេកស្រឡាញ់សង្ឃ ប្រមាណសែនអង្គក្នុងភទ្ទកប្ប ព្រះពុទ្ធទ្រង់ប្រិតប្រាមប្រញប្ដ ឈ្មោះច្បាប់បាដិមោក្ខសំវរសីល ។ ចែកចេញជាកងសិក្ខាបទ កំណត់ពីររយម្ភៃប្រាំពីរ មិនឱ្យមានមោះហ្មងមន្ទិល អ្នកបួសកុំខ្ជិលកាន់ឱ្យខ្ជាប់ ។ បាណាអទិន្នាជាបឋម ជាតិរូបទៀតផ្សំត្រូវជាដប់ លោកសង្ឃឥឡូវកាន់មិនសព្វ កាន់ក្នុងបន្ទប់លាយបន្លំ ។ បន្លិចលុយកាក់សម្ងាត់ ទោសត្រូវអាបត្ដិលាក់សម្ងំ បាសកផ្ញើទានគ្មានអារម្មណ៍ សន្សំតែទ្រពក្ដៅក្រហាយ ។
(៦០) ប្រសិនបើកាន់ច្បាប់ព្រះពុទ្ធ មិនមានធម្មយុត្ដិមហានិកាយ បើចេះខ្លាចក្រែងមិនក្លែងក្លាយ សមសុខសប្បាយមិនទាស់គ្នា ។ លោកសង្ឃគ្រប់វត្ដមានធំតូច សង្ឃខ្លះខិលខូចសង្ឃខ្លះជា បរិស័ទថ្កោលទោសគ្រូឧបជ្ឈាយ៍ មានពាក្យនិន្ទាតែរាល់វត្ដ ។ បាដិមោក្ខពីររយម្ភៃប្រាំពីរ អ្នកល្ងង់ហើយខ្ជិលចាំមិនស្ទាត់ កងបាចិត្ដិយនិងទុក្កដ ចូលមាត់ចូលកមិនដឹងខ្លួន ។ កងបាចិត្ដិយកៅសិបពីរ និស្សគ្គិយ៍សាមសិបបារាជិកបួន បើចេះហើយចាំឱ្យមាំមួន ល្អបរិសុទ្ធសួនមិនសាយសុស ។ ប៉ុន្ដែសិក្ខាមិនសូវចាំ ចំណាំត្រង់ណេះចោលត្រង់ណោះ ត្រង់ណាដែលដឹងជាខ្លួនខុស ហ៊ានឈ្លោះពីព្រោះគេមិនដឹង ។
(៦៥) សង្ឃាទិសេសប្រហែសបាន ដប់បីសន្ដានប្រមាណថ្លឹង បើធ្លាប់សង្រួមឱ្យយ៉ាងតឹង មិនអរមិនខឹងមិនខាតខុស ។ ឥន្រ្ទិយប្រាំមួយនាំឱ្យភ្លាត់ បាចិត្ដយ៍ទុក្កដលាយចម្រុះ ឥន្ទ្រិយត្រចៀកភ្នែកច្រមុះ ភ្នែកមើលណេះណោះឃើញសុសសាយ ។ សោតិន្ទ្រិយោសូរតិចខ្លាំង ចក្ខុន្រ្ទិយំឃើញជិតឆ្ងាយ ជីវ្ហិន្រ្ទិយាពោលនាយអាយ សើចលេងសប្បាយចំអន់គ្នា ។ បរិស័ទអាបត្ដិទុក្កដញឹក បារាជិកច្រើនណាស់តែឧបជ្ឈាយ៍ ទ្រព្យក្នុងសម្បាច់សម្បូណ៌ហៀរ ត្រូវទោសអទិន្នាគរុភណ្ឌ ។ ទ្រព្យសង្ឃជាដើមគឺចំណាំ អវហារម្ភៃប្រាំចាំគ្នេរគ្នាន់ ឱបទុកខ្លះខ្នែងក្រែងមិនគ្រាន់ អវហារប្រាំជាន់បារាជិក ។
(៧០) ម្យ៉ាងទៀតទ្រព្យសង្ឃក្នុងចំណែក កិបទុកមិនចែកឱ្យលោកភិក្ខុ៍ គ្រឿងយាវជីវិកកាលិក ទុកខួបល្ងាចព្រឹកម៉ៅតែឯង ។ ម្យ៉ាងទ្រព្យគេហែចូលវិហារ បាសកបូជាដល់គម្ដែង គេវេរបាលីមានខ្លីវែង គេតែងនឹងថាសង្ឃស្ស ។ ប្រកាសប្រគេនជំនុំសង្ឃ ចំពោះគ្រប់អង្គថាទេមៈ លោកសង្ឃសាធុគ្មានសល់ម្នាក់ សង្ឃរាជទុកដាក់មិនចែកចាយ ។ ខ្ញុំបាទតែងតាមខ្ញុំចេះចាំ អវហារម្ភៃប្រាំបែបបរិយាយ នេះសុទ្ធតែសីលផ្លូវអន្ដរាយ លោកសង្ឃទាំងឡាយកុំប្រព្រឹត្ដ ។ ពីព្រោះឥន្រ្ទិយទាំងប្រាំមួយ លោកណាមិនព្រួយមិនប្រុងគិត លោភោមោហោបាំងងឹត សិស្សមានគំនិតមិនហ៊ានថា ។
(៧៥) សូមទានសន្ដោសសម្ដែងច្បាប់ ព្រះសង្ឃកុំចាប់ចងទោសា ខ្លួនខ្ញុំសូមសុំបវារណា ប្រោសប្រាណមេត្ដាគ្រប់បណ្ដាសង្ឃ ។ ខ្ញុំមិនមានពោលពាក្យបង្កាច់ ខ្លាចសីលលោកដាច់ខ្ញុំតម្រង់ តម្រូវតែតាមច្បាប់ព្រះអង្គ ព្រះឱស្ឋត្រឹមត្រង់ត្រូវមាត្រា ។ កាលអង្គសម្ដេចព្រះចមភព បន្ទូលប្រារព្ធគ្រប់ប្រការ ប្រកាសប្រាកដបទសិក្ខា ប្រញប្ដប្ដេជ្ញាមហាបរិស័ទ ។ ភិក្ខុភិក្ខុនីអស់អរហន្ដ អានន្ទមិនទាន់បានអរហត្ដ ព្រះធម៌វិន័យកុំឱ្យបាត់ ប្រយត្នឱ្យគង់ប្រយោជន៍យូរ ។ ក្រោយនោះព្រះអង្គចូលនិព្វាន អរហន្ដហោះធ្យានមានជាគ្រូ មិនមានអ្នកណាដាក់ទូ ទេសនាបង្ហូរពីព្រះឱស្ឋ ។
(៨០) ព្រះអគ្គសាវ័កគ្រប់ព្រះអង្គ ព្រះទ័យស្រោចស្រង់ទ្រង់សន្ដោស សម្ដែងធម៌អាថ៌មេត្ដាប្រោស បាបបុណ្យគុណទោសនិងសីលទាន ។ ឈ្វេងយល់ថាធម៌នឹងសូន្យស្ងាត់ អរហន្ដអរហត្ដចូលនិព្វាន សង្ឃសេក្ខបុគ្គលមិនទ្រង់ញាណ មិនមានអ្នកណាតែងទុក ។ ព្រះធម៌ប្រាំបីម៉ីនបួនពាន់ ស្រេចលើអានន្ទចាំទំនុក ដំណែលព្រះអង្គដឹងគ្រប់មុខ ជង្រុកធម៌អាថ៌មហាអានន្ទ ។ ជាព្រះអនុជអាណិតសត្វ ក្រែងបាត់បិដកមិនគ្រប់គ្រាន់ ព្រះធម៌ប្រាំបីម៉ឺនបួនពាន់ គ្នេរគ្នាន់ខ្នះខ្នែងចាត់ចែងចារ ។ ចេះចប់អភិធម្មចាំរហូត វិន័យព្រះសូត្រប្រាំប្រការ ប្រកាសអស់អង្គអរហន្ដា បិដកឯណាជាឫសគល់ ។
(៨៥) បរមត្ថព្រះសូត្រអានន្ទចាំ វិន័យទាំងប្រាំឧបាលីយល់ អរហន្ដទាំងអស់កើតរវល់ អំពល់អីពីរឿងធម៌អាថ៌ ។ ព្រះបាទអជាតៈសត្រូវ ជួយគិតតម្រូវព្រះសាសនា សម្មតិឱ្យឈ្មោះហៅក្សត្រា ព្រោះព្រះមហាក្សត្រីចូលគំនិត ។ និយាយឱ្យដឹងដើមកំណើត កកើតអក្ខរាចារស្លឹករឹត បកប្រែបាលីសេចក្ដីពិត ពិនិត្យត្រឹមត្រូវតាមពុទ្ធដីកា ។ ទសជាតក៍ទាំង១០មានគ្រប់វត្ដ ប្រែត្រូវប្រាកដព្រះគាថា ព្រះធម៌សូត្រមន្ដឬសូត្រដារ អ្នករៀនអក្ខរាពីរចំណែក ។ ចំណេះចំណាំចាំដោយខ្លួន ខ្លះរៀនមានក្បួនចាស់ចារចែក ហ៊ានភ្នាល់ព្រោះអាងឃើញនឹងភ្នែក កើតឈ្លោះប្រកែកប្រកួតខឹង ។
(៩០) ប្រកាន់តែខាងខុសរហូត មិនរៀនមេសូត្រឱ្យចេះដឹង អាងចេះតែ ក កា ប៉ុណ្ណឹង ខំប្រឹងចំអើតអួតខ្លួនត្រូវ ។ ក្ដៅណាស់ពីរឿងយោជាយ៉ោ ដំឡើងភ្នែកស្លោមុខក្រញូវ ថាធ្លាប់យោនាពីខ្មោចឪ ឥឡូវយ៉ោណាមិនសុខចិត្ដ ។ អ្នកម្ខាងអាងស្រះតួប្រាំបី ឱ្យដឹងបាលីជាកម្រិត ផ្សំតួមេសូត្រប្រឹងប្រែប្រិត ព្រោះដ្បិតឱ្យត្រឹមត្រូវមាត្រា ។ អ្នកបួសគ្រប់វត្ដគ្រប់នគរ ស ដាក់ជើង ល រាប់ស្លស្លា បើ ស ជើង ម រាប់ ស្មស្មា អ្នកមានប្រាជ្ញាល្មមស្ដាប់បាន ។ កុំល្ងង់ទាល់ងាប់ធ្លាប់មិនដឹង បើខឹងខ្ញុំឃាត់ថាឱ្យខាន ខ ដាក់ជើង ម ពីបូរាណ ក្មេងតូចប៉ុន្មានស្គាល់ ខ្មខ្មា ។
(៩៥) ជាតិរាស្រ្ដចាស់ក្មេងកុំចិត្ដខ្មាំង គួរខ្មាសបារាំងអ្នករាជការ ដើមហេតុអំពីព្រះករុណា ឱ្យសាងសាលាប្រែបាលី ។ ទ្រង់ចាំទំនៀមពីបូរាណ ហើយបានជំនុំព្រមកុង្សីយ៍ បំណាច់ធ្វើស្ដេចគ្រងផែនដី ទិសទាំងប្រាំបីរំពៃគ្រប់ ។ ព្រះកាយពលមិនរវល់រែក ព្រះទ័យរំលែកទាំងថ្ងៃយប់ ចូលទែនបន្ទំទីបន្ទប់ បន្ទូលមិនឈប់រាល់វេលា ។ មេត្ដាប្រោសប្រាណអ្នកមានសក្ដិ ប្រទានលុយកាក់គ្រប់ភ្នាក់ងារ ទ្រង់ត្រួតស្រ្ដីស្នំស្រឹង្គារ ក្រែងគ្រុនរងាមិនបានសុខ ។ ព្រះទ័យមេត្ដាសព្វមនុស្សសត្វ សោយរាជសម្បត្ដិសម្បើមស្ដុក ព្រះកាយប្រកបគង់ស្រណុក ព្រះទ័យវិតក្កជាធម្មតា ។
(១០០) មួយព្រួយនឹងឱបព្រះនគរ ពីរព្រួយនឹងពព្រះសាសនា បីត្រួសលោកសង្ឃកាន់សិក្ខា សង្រួមកិរិយាមិនបរិសុទ្ធ ។ នឿយណាស់ព្រះនេត្រព្រះកាណ៌ា ព្រះឱស្ឋត្រួតត្រាច្រើនបំផុត ដាស់តឿនបំភ័យពួកកុលបុត្រ ឱ្យប្រុងលំអុតសង្រួមកាយ ។ បានចេញប្រកាសដាក់ប្រាកដ ប្រគេនគ្រប់វត្ដនោះជិតឆ្ងាយ លោកសង្ឃមិនត្រូវស្រើបសប្បាយ អស់ល្បែងទាំងលាយគ្រប់ចំពូក ។ មិនត្រូវចំពោះស្ដាប់តន្រ្ដី កុំបីមើលរាំវានាំភ្លូក កុំដើរភ្លើៗមើលអុំទូក អ្នកបួសធ្វើលោកមិនត្រូវការ ។ បើមានត្រូវកិច្ចដើរយប់ថ្ងៃ សង្ឃបងនិស្ស័យចាស់វស្សា កុំដើរទឹមស្មាទៅណាៗ អ្នកចេះសិក្ខាគេទាស់ភ្នែក ។
(១១៥) លោកនេនកុំសុំលុយចិនចាយ បិណ្ឌបាតតែបាយម្នាក់មួយវែក គ្រឿងម្ហូបចំណីបាសកចែក កុំស្ពាយពុនរែកវាថោកឫក ។ របស់បាសកគេប្រគេន ប្រគល់លោកនេនបានលោកភិក្ខុ៍ ចិញ្ចឹមជីវិតនឹងបាយទឹក បិណ្ឌបាតតែព្រឹកយប់សូត្ររៀន ។ លោកណាត្រឹមត្រូវមិនសូវខុស ស្ងៀមស្ងាត់ទៅចុះកុំអន់អៀន លោកណាមិនចេះកុំវេះវៀន ពាក្យប្រៀនប្រដៅឱ្យផ្អើលភ្ញាក់ ។ ពីព្រោះព្រះអង្គបានផ្ដាំផ្ញើ វិន័យស្ថិតលើស្ដេចមហាចក្រ ព្រះមហាចមពង្សទ្រង់ចំពាក់ ចំពោះធុរៈនឹងសាសនា ។ ពីត្រឹមនោះរៀងដរាបមក ដល់ស្រុកគោកធ្លកមានសាវតារ ប៉ុន្មានរាជហើយមិនដឹងថា ដល់មកករុណាយើងសព្វថ្ងៃ ។
(១១០) ហេតុនេះលោកសង្ឃប្រុងពិនិត្យ សៀវភៅស្លឹករឹតមានរាល់ដៃ ផ្ទៀងមើលសិបផូកវិនិច្ឆ័យ បើនៅសង្ស័យឱ្យសិក្សា ។ លោកសង្ឃចាស់ខ្ចីគប្បីស្ដាប់ ឈ្មោះច្បាប់គន្លងព្រះពុទ្ធដីកា បង្គំថ្វាយដល់ព្រះករុណា សូមទ្រង់មេត្ដាជ្រាបព្រះទ័យ ។ ក្រែងចួបប្រទះពាក្យឆ្គាំឆ្គង ពុំត្រូវទំនងក្រឹត្យវិន័យ សូមទានសន្ដោសអត់ទោសពៃរ៍ ក្រួញក្រាបសិរសីក្រោមព្រះបាទ ។ ព្រះសង្ឃទាំងអស់ទោះតូចធំ អភ័យទោសខ្ញុំសូមអនុញ្ញាត ពាក្យខ្ញុំមិនមានពោលប្រមាថ សង្ឃជាល្អស្អាតខ្ញុំមិនថា ។ ខ្ញុំពោលតែលោកធ្វើអាក្រក់ បើខ្ញុំកុហកខូចមុសា ហេតុនោះខ្ញុំសូមបវារណា និដ្ឋិតាសង្ខេបតែប៉ុណ្ណោះ ។
(១១៥) ក្មេងណាប្រាថ្នាបួសធ្វើសង្ឃ ឱ្យស្វែងតម្រង់រៀនតម្រិះ ឱ្យមើលតម្រាប់លោកអ្នកចេះ កុំដេកតែអេះតិះដៀលគ្នា ។ អ្នកម្ដាយឪពុកឱ្យឈ្មោះ អ៊ូ ពូជពង្សអម្បូរខ្មែរអ្នកជា អាពុកឈ្មោះ អ៊ុក មានសក្ដិងារ ចៅពញាធម្មធារាធ្វើមេស្រុក ។ ក្នុងខេត្តភ្នំពេញឃុំកំបូល ជាប់ផៅត្រកូលម្ចាស់អង្គ ប៉ុក អាពុកអ្នកម្ដាយឈ្មោះពញា ម៉ុក គាត់ធ្វើមេស្រុកឃុំស្ពានថ្ម ។ អ្នកម្តាយអាពុកបងប្អូនជិត ជីទួតមួយពិតពូជចិត្តល្អ ដូនតាផ្សំផ្គុំជាតំណ បង្កកើតខ្ញុំទូលបង្គំ ។ បង្កើតពីដើមគំនិត ភ័យភិតខ្លាចបាបចង់បានបុណ្យ បានបែកចែងច្បាប់ប្រាប់មហាជន បួនច្បាប់ពីមុនជូនរាជការ ។
(១២០) បោះពុម្ពសៀវភៅចែកសព្វសាយ បណ្ណាល័យចាត់ថ្វាយព្រះករុណា មិនបានថ្វាយផ្ទាល់ដល់ហត្ថា សូមទ្រង់មេត្ដាប្រោសប្រណី ។ ឱនកាយប្រណម្យសូមអនុញ្ញាត ក្រាបក្រោមព្រះបាទព្រះបារមី ចែងច្បាប់បរមត្ថអត្ថបាលី សេចក្ដីចែងចប់ម៉្លេះហើយហោង ៕៚
